DE KOEPEL SOCIAAL DOMEIN IS AANSPREEKBAAR VOOR DEGENEN DIE DINGEN ZELF NIET BESPREEKBAAR WETEN TE MAKEN

De komende weken besteden we aandacht aan een nog jong maar belangrijk adviesorgaan van onze Gemeente: de Koepel Sociaal Domein Edam-Volendam (KSD). De KSD is opgericht nadat de gemeenten vanaf 2015 verantwoordelijk zijn geworden voor de zorg voor kwetsbare ouderen, mensen met een verstandelijke beperking, mantelzorgers, psychiatrische patiënten, jongeren met  een jeugdzorgbehoefte of mensen met fysieke beperkingen. Om dat goed te kunnen doen, heeft de gemeente Edam-Volendam o.a. signalen nodig vanuit de samenleving bij problemen in de uitvoering van het gemeentelijk beleid. De KSD is één van de instellingen die de gemeente Edam-Volendam daarbij adviseert. De KSD denkt niet alleen mee bij de ontwikkeling van beleid en bijbehorende begrotingen maar onderhoudt ook contact met zorg verlenende  instanties en hun cliënten. Gemakkelijk aanspreekbaar zijn is daarom een wens van de KSD. De KSD behandelt breed gevoelde wensen of knelpunten maar geen individuele klachten. De KSD wordt gevormd door een samenstelling van haar vier onderliggende raden: Seniorenraad, Jeugdraad, Participatieraad en WMO-raad die toegespitst zijn op een deel van de zorg. Johan Molenaar, voorzitter van de Jeugdraad neemt volgende week de aftrap …

Johan Molenaar

“WE HOREN GRAAG DE STEM VAN JONGEREN EN HUN OUDERS”

Dat is de belangrijkste oproep van Johan Molenaar aan ouders, kinderen en organisaties die met jongeren tot 18 jaar te maken hebben. Tegenover mij zit Johan Molenaar, in het dagelijkse leven operationeel manager van de Sportkoepel. Vorig jaar heeft hij als vrijwilliger het voorzitterschap van de Jeugdraad van Hein Nieuwenboer overgenomen. Sindsdien, is hij samen met zijn team,  de belangrijkste adviseur van de gemeente Edam-Volendam bij de ontwikkeling van het Jeugdbeleid.

De Jeugdraad maakt samen met de WMO-, Participatie- en Seniorenraad deel uit van de Koepel Sociaal Domein (KSD). De KSD adviseert het college en/of de gemeenteraad over de sociale onderwerpen van het gemeentelijke beleid. Daarnaast kan de koepel het college en/of de gemeenteraad ongevraagd adviseren over signalen uit de samenleving. De KSD en de onderliggende raden zijn door de overdracht van zorgtaken naar de gemeente,  eind 2016 opgericht. Het wordt tijd om eens te horen hoe en óf het nieuwe model werkt en wat er aan kan worden verbeterd.

Johan, waarover adviseert de Jeugdraad?
“Het Jeugdbeleid van de gemeente Edam-Volendam wordt toegespitst op 4 herkenbare gebieden waarover wij over adviseren:

Jeugd & Participatie

• Hulp bieden aan jongeren met een beperking met het zoeken van werk en zo nodig het aanvragen van bijstand.
• Ondersteunen van jongeren bij het zoeken naar werk.

Jeugd & Onderwijs

• Jeugdplan en onderwijs-ondersteuningsplan
• Beschutte banen
• Huisvesting
• Leerlingenvervoer
• Verzuim van leerlingen
• Voor- en vroegschoolse educatie
• Vluchtelingen en asielzoekers

Jeugd & Veiligheid

• De sociale veiligheid in en om de school en de wijk.
• De aanpak van kindermishandeling en huiselijk geweld.
• Hulp aan jongeren die strafbare feiten plegen of strafrechtelijk dreigen te ontsporen.
• Het opsporen van loverboyproblematiek.

Jeugd & Welzijn en Gezondheid

• Bewaken dat iedere jongere de zorg krijgt, die nodig is en dat die zorg op tijd en op maat geleverd wordt
• Zorgen dat er specifieke aandacht geschonken wordt aan de ondersteuning van mantelzorgers en de cliëntondersteuning
• Signaleren van klachten over de uitvoering en zo nodig daarover advies uitbrengen aan college en/of Raad

• Zorgdragen voor niet medische hulp aan kinderen en jongeren tot 18 jaar.

De gemeente kan geen beleid en regels maken zonder informatie en terugkoppeling uit de samenleving en organisaties die met jeugd werken. Daarom vraagt de gemeente de Jeugdraad daarvoor om advies.”

Hoe weet je als Jeugdraad wat er speelt onder jongeren en bij hun ouders?
“Zonder een betrouwbare input is dat onmogelijk. We zijn zelf jong en werken vanuit ons beroep op verschillende terreinen met jongeren. Daarom horen en zien we veel. Daarnaast hebben we allemaal ons eigen netwerk die we regelmatig bevragen. Toch zouden we graag, veel meer dan nu het geval is, van ouders, kinderen en instellingen willen horen waar zij zelf tegen aanlopen. Het gaat hierbij niet om een individueel probleem maar om breed gevoelde knelpunten die met aanpassing van beleid zouden kunnen worden opgelost”.

Wat zijn jullie belangrijkste bijdragen van de afgelopen 2 jaren?
“Onze meest in het oog springende bijdrage is de “prikkelarme Kermis” die vorig jaar bij wijze van proef is ingevoerd. Tijdens een aantal uren spelen de attracties met minder geluid en lichtflitsen. Kinderen die daarvoor overgevoelig zijn, kunnen zo ook van de kermis genieten. Dat was een groot succes. We krijgen zelfs positieve geluiden van oma’s en opa’s die wat minder kabaal ook heel plezierig vinden. Op basis van positieve reacties overweegt de gemeente om het beleid uit te breiden naar de Edammer Kermis. Een ander punt waarover we hebben geadviseerd heet:  “Kansen voor alle kinderen”. Wat we belangrijk vinden is dat alle kinderen – ook wanneer daar geen geld voor is – kunnen lid worden van verenigingen waar ze graag aan zouden deelnemen. Naast deze grote projecten hebben we de gemeente bijvoorbeeld ook geadviseerd om:

• meer begeleide beweging in te voeren tijdens (speelkwartier) en na school.
• Kindgerichte therapie aan te bieden aan kinderen die thuiszitten vanwege sociaal/emotionele redenen of psychische problemen
• Mogelijkheid te onderzoeken voor het creëren van een eigen hangplek voor de jeugd d.m.v. bijvoorbeeld verbouwde containers.
• Te zorgen dat het programma vanuit Club en Buurthuiswerk (PX en Singel) aansluit bij de behoefte van de jeugd met name de kwetsbare jeugd.
• Voorkom dure specialistische zorg door het inschakelen van kleine, lokaal opererende zorgaanbieders. Veel ouders stellen hun hulpvraag uit omdat zij niet meteen geconfronteerd willen worden met de grote zorgorganisaties die vaak gelijk een diagnose stelt. Bij een kleinschalige begeleiding voelen kwetsbare kinderen zich vaak op hun gemak en kan door een kleinschalige begeleiding al veel verbetering worden bereikt.

Hoe kunnen ouders, jongeren en instanties jullie bereiken?
“We hebben een facebookpagina: https://www.facebook.com/JeugdraadEdamVolendam/ waar je een bericht kunt plaatsen. Je kunt mailen naar het mailadres van de Koepel Sociaal Domein: info@ksd-edam-volendam.nl. ter attentie van de Jeugdraad en natuurlijk kun je een van de leden van de Jeugdraad aanspreken:

• Giel Oudejans Consulent Verenigingsondersteuning & Ouderensport Sport-Koepel
• Marian Plat, gespecialiseerd in hoogbegaafdheid
• Cynthia Bleeker, (Club en Buurthuis Werk)
• Rosanne Silven (Juriste Familierecht)
• Rosaly Knuvelder (Moedige Moeders)
• Thijs Schilder (student Don Bosco)
• Rosanne Snoek (student PABO).

Vincent Tuijp

“DE KOEPEL SOCIAAL DOMEIN IS DE STEM VAN DE EINDGEBRUIKER”

Dat vindt wethouder Vincent Tuijp en verantwoordelijk voor het zogeheten Sociale Domein (Zorg, Participatie, Jeugd, Welzijn, Volksgezondheid en Onderwijs) van onze gemeente, monter ogend, ondanks de besognes van zijn verhuizing.

Zou je dat kunnen toelichten?
“Ik vind het de kracht van de Koepel Sociaal Domein (KSD) dat zij onafhankelijk van de gemeente kunnen opereren én midden in de samenleving staan; weten wat er speelt, waar zorgbehoeften of knelpunten zijn. Binnen de gemeente doen goed opgeleide en deskundigen hun werk, maar zij hebben input nodig van burgers bij het vormgeven van het beleid en bij het toetsen van de uitvoering ervan. De gemeente kan onmogelijk met iedereen, die zorg heeft ontvangen, overleggen of de verleende ondersteuning toereikend is geweest. Die leemte vult de KSD op.”

De KSD is opgericht in 2016, hoe gaat de samenwerking tot nu toe?
“Natuurlijk was het even wennen aan elkaar over en weer. De gemeenteambtenaren hadden ineens rekening te houden met een nieuwe veldspeler. De KSD, aan de andere kant, zocht naar de juiste rol en naar deskundigen die bereid en in staat zijn om zich op vrijwillige basis in te zetten voor de samenleving. Dat is niet eenvoudig. Iedereen is al zo druk met zijn of haar “gewone” werk. Ik juich een invloedrijke en deskundige rol van KSD en hun onderliggende raden toe. De invoering van de prikkelarme kermis in Volendam bijvoorbeeld, een advies van de KSD dat was aangedragen door de Jeugdraad, is overgenomen door de gemeente. De maatregel is een groot succes gebleken.

Wat houdt je als wethouder op dit moment bezig?
Wat participatie betreft denk ik aan het oprichten van Social Firms. Dit is een bedrijf waar het werken met mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt integraal onderdeel is van het businessmodel. Het bedrijf concurreert op de vrije markt met reguliere bedrijven en moet een commerciële prestatie leveren. Klanten betalen een marktconforme prijs voor de diensten of producten die geleverd worden. Een Social Firm heeft primair een maatschappelijke missie en realiseert die als zelfstandige onderneming. Werkgevers worden trouwens gefaciliteerd door de gemeente als ze een Social Firms willen opzetten middels de reïntegratieverordening die voor de gehele arbeidsmarktregio geldt . Ik vind het jammer dat werkgevers dat niet weten of daar zo weinig gebruik van maken.

Ja, en dan de wachttijden voor hulpverlening is een zorg. We zijn aan het kijken hoe we die kunnen verkorten, hier intern. Daarnaast zou het helpen als een cliënt niet wacht tot het probleem acuut is. Het zou beter zijn om het probleem tijdig te bespreken bij het Breed Sociaal Loket. Zo kunnen wij de zorgvraag beter zien aankomen en inplannen.

Ik zou het mooi vinden als senioren langer zouden kunnen blijven werken, betaald of onbetaald. We hebben ze hard nodig. Er is een tekort aan arbeidskrachten binnen de gemeente en het aantal vrijwilligers loopt helaas terug”.

“Vanuit de gezondheidsnota en het Jeugdbeleid loopt het LEF-programma waarmee we op lange termijn de leefstijl onder de jeugd in Edam-Volendam willen beïnvloeden. Minder alcohol en drugs op jonge leeftijd en meer aanbod van aantrekkelijke activiteiten. Ja, ik weet het”, antwoordt Vincent Tuijp lachend op mijn opmerking dat LEF verschillend wordt ontvangen. “Ik was zelf in mijn jeugd ook zeer actief in het uitgaansleven. Toen ik mij als wethouder echter in de materie verdiepte, schrok ik van de persoonlijke malaise die bij overmatig gebruik kan en is ontstaan en hoe gewoon we dat zijn gaan vinden. Ook ik. Maar het is niet gewoon”.

Als u vragen, suggesties of ervaringen met de Koepel Sociaal Domein wilt delen kunt u dat doen via de volgende link: https://www.ksd-edam-volendam.nl/contact/.

Jan Tol

“WE ZIJN DE LUIS IN DE PELS ..…”

Als laatste in deze serie over de Koepel Sociaal Domein (KSD) laat de Seniorenraad (SR) van zich horen via Jan Tol, voorzitter van SR en van de KSD. De SR is tegelijkertijd ook in letterlijke zin de oudste loot aan de stam KSD en voor vele inwoners al een bekende.

Jan Tol: “Al in juni 2002 is een convenant afgesloten tussen het gemeentebestuur en de Seniorenraad (SR). Daarin werd vastgelegd dat de SR – als onafhankelijk adviesorgaan – de gemeente gevraagd en ongevraagd advies geeft over zaken die belangrijk zijn voor inwoners van 55 jaar en ouder. Destijds verwoordde waarnemend burgemeester Hans Bulte het zo: “ik verwacht dat de SR de luis in de pels van het gemeentebestuur wordt”. Inmiddels hebben zich genoeg situaties voorgedaan waarbij de SR zich als zodanig heeft gedragen”. Jan lacht er ondeugend bij. “Sinds 2016 maakt de SR – naast de Jeugd- Participatie- en WMO-raad deel uit van de KSD”.

Wanneer ben je eigenlijk een senior?
“We blijven steeds langer fit waardoor die leeftijd schuift. Toen de SR is opgericht, nu 17 jaar geleden, begon het senior-schap bij 55 jaar. In de praktijk gaan we nu uit van een leeftijd die gekoppeld is aan de wettelijke pensioendatum. Het aantal 65-plussers stijgt overigens sneller dan het aantal inwoners. Zo waren in 2017 er ca. 20% ouder dan 65 jaar. In 2040 wordt het aantal 65-plussers op bijna 26% ingeschat. (Bron: CBS Statline)”.

Wat zijn de belangrijkste wapenfeiten van de Seniorenraad?
“Bij de SR zijn ca. 20 personen met hart en ziel vrijwillig werkzaam op vier terreinen: Wonen en veiligheid binnenshuis, Mobiliteit en veiligheid buitenshuis, Zorg en welzijn, Communicatie en publiciteit. Zij dragen o.a. bij aan:

• een actueel en gedetailleerd overzicht van de mate van toegankelijkheid van alle publieke gebouwen (winkels, horeca, kerken, sport, overheid) voor mensen met een lichamelijke beperking in Edam en Volendam. Het college van B en W heeft toegezegd om zo goed als mogelijk met de toegankelijkheid rekening te houden;
• het aandringen op het realiseren van appartementen voor senioren met een inkomen van rond de € 38.000 per jaar. Voor deze doelgroep zijn te weinig mogelijkheden beschikbaar om te verhuizen naar een gelijkvloers huur- of koopappartement. Inmiddels zijn er plannen om in Oosthuizen en Edam appartementen voor deze doelgroep te bouwen. In Volendam blijven concrete plannen vooralsnog uit. De SR blijft in contact met de eerstverantwoordelijke wethouder;
• de totstandkoming van het tv-programma “100- min en ouder” dat tweemaandelijks een informatief programma op de L.O.V.E. biedt voor o.a. seniorenkwestie. Op YouTube zijn deze uitzendingen nog steeds te zien als gelinkt wordt naar 100- min en ouder;
• een zeer gedetailleerd overzicht van alle activiteiten voor senioren op het gebied van cultuur, recreatie, sport en spel, alsmede vervoer”;
• de totstandkoming van b.v. de 60+ bus, niet meer weg te denken in Edam-Volendam. Verder stond de SR aan de wieg van de Stichting Wonen Plus, de klankbordgroep Stichting Begrafenisfonds Jozef van Arimathea en het Apothekersoverleg Cliëntenraad”

Hoe houdt de SR contact met haar achterban?
“De werkgroep Mobiliteit werkt desgevraagd graag samen met de wijkraden in Volendam.

Er wordt waar nodig samengewerkt met de dorpsraden en vrijwilligersorganisatie Stichting Belangen Senioren (SBS 55+) uit de voormalige Zeevang. Verder heeft de SR contact met de achterban via het tv-programma “100- min en ouder” en tot twee jaar geleden via een jaarlijkse informatiemiddag in het St. Jozefgebouw. Daarnaast houdt de SR voeling met de cliëntenraad van het St. Nicolaashof en die van de Apotheken én met de KBO.  Verder kan iedereen de eerdergenoemde website van de SR raadplegen en daar een reactie achterlaten of een knelpunt aan de orde stellen”.

Wat zijn de belangrijkste zorgen van de SR op dit moment?
“Vier problematieken houden de SR in hoge mate bezig:

1. dat wat komt kijken bij het langer zelfstandig thuis blijven wonen. Om de eigen koopwoning levensloopgeschikt te maken is vaak geld nodig en veel senioren hebben geen of weinig spaargeld en naast hun AOW soms een klein aanvullend pensioen. De gemeente maakt werk van de mogelijkheid om via het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting van de Vereniging van Nederlandse gemeenten (SVn) leningen te verstrekken tegen gunstige voorwaarden om noodzakelijke voorzieningen in de woning te realiseren. Hopelijk wordt onze gemeente dit jaar nog deelnemer van het SVn;
2. De woonadviseur/ergotherapeut die op verzoek gratis inzicht kan geven in mogelijke verbeterplannen van de eigen woning voor een beter woongenot en om als oudere langer zelfstandig thuis te kunnen blijven wonen;
3. de al eerdergenoemde energietransitie. Dit jaar zal een informatiemiddag worden georganiseerd over de energietransitie, d.w.z. het op termijn overstappen van aardgas naar duurzame energievormen uit zon, wind en bodemwarmte met alle consequenties van dien.
4. de toekomst van de zorg in onze gemeente. De SR wil samen met de andere adviesraden in de KSD in een projectgroep nadenken over en bouwstenen aandragen voor de Wmo na 2022 en naar aanleiding daarvan een ongevraagd advies uitbrengen aan het gemeentebestuur. In dit verband is een visie op de hospice-functie van groot belang”.

Contact:
Op de website van de Koepel Sociaal Domein kunnen opmerkingen of vragen worden achtergelaten. Of via een mail: info@ksd-edam-volendam.nl.

Henk Bergman

“DE ZORG VOOR MENSEN MOET WEER MENSELIJK WORDEN”

Dat vindt Henk Bergman, voorzitter van de Wmo-raad, Henk heeft een loopbaan onder andere in de geestelijke gezondheid achter de rug en kent de zorgorganisatie goed. “De zorg is verhard doordat die commerciëler is geworden”, legt Henk uit. “Verdienen aan zorg krijgt daardoor soms prioriteit boven het menselijke aspect”. Hij geeft wat voorbeelden uit zijn betaalde loopbaan als directeur van een geestelijke gezondheidsinstelling toen het allemaal nog goed was.

Kun je die passie binnen de Wmo-raad kwijt?
“Dat denk ik wel. Één van de concrete doelstellingen van de Wmo-raad is bewaken dat iedere inwoner van onze gemeente de Wmo-zorg krijgt, die nodig is en dat die zorg op tijd en op maat wordt geleverd. Wat ik bijvoorbeeld jammer vind is dat het Breed Sociaal Loket in Oosthuizen is gesloten. Inwoners uit de Zeevang moeten nu naar Volendam reizen om zorg aan te vragen. Het gaat vaak om ouderen. Kijk, om een rijbewijs of paspoort te verlengen is dat niet erg. Daar kun je best een stukje voor rijden maar zorg aanvragen is toch iets anders.

Het functioneren van het Breed Sociaal Loket is overigens een grote zorg. We krijgen teveel klachten dat de bejegening onverschillig is. Er komt bijvoorbeeld al snel een formulier tevoorschijn in plaats van een inlevend gesprek. En de opvolging van de zorgaanvraag blijft te lang uit. Officieel moet de zorg binnen 6 weken geregeld zijn. Dat is in veel gevallen nu nog niet zo. We zitten als Wmo-raad daar boven op maar de oplossing lijkt toch iets van een lange adem te zijn. Niet iedere zorgaanvrager krijgt bovendien te horen dat je recht hebt op een cliëntondersteuner. Iemand die naast je staat en wegwijs maakt in al die regeltjes. Dat wil ik hier nog wel een keer kwijt. Zorg dat je iemand meeneemt naar het gemeenteloket of vraag om een cliëntondersteuner”.

Wat houdt je nog meer bezig?
“Ik wil mezelf inzetten voor beschutte woonvormen voor ouderen in deze gemeente. Ook wel het verzorgingshuis nieuwe stijl genoemd. Het traditionele verzorgingshuis bestaat niet meer. Die maatregel die in 2015 genomen is, breekt nu op waardoor steeds meer traditionele verzorgingshuizen kamers ombouwen tot zelfstandige studio’s en appartementen. Je kunt beschut wonen in voormalige verzorgingshuizen, maar ook op allerlei plekken daarbuiten. Dat kan gaan om nieuwbouw, of om verbouw. Met name inwoners met een inkomen net hoger dan € 38000,00 per jaar, grijpen nu mis. Voor hen zijn er slechts beperkte mogelijkheden om kleiner en beschut te gaan huren of kopen. Het is de bedoeling dat je in zo’n beschutte woonvorm voor elkaar zorgt. Wat de een niet kan doet de ander. Vaak richten particulieren ook dergelijke huizen op om verzekerd te zijn van een zekere bescherming bij het ouder worden”.

Hoe kunnen inwoners de Wmo-raad bereiken?
We willen graag een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van het gemeentelijke beleid voor zorg aan inwoners die dat zelf niet meer kunnen en die ook niet langer kunnen terugvallen op familie, buren en vrienden. Daarvoor is het nodig dat we input krijgen van organisaties over de behoefte en terug horen over hoe de gemeente daarop inspeelt. Dat kan natuurlijk via een mailtje naar: info@ksd-edam-volendam.nl. t.a.v. de WMO-raad, of telefonisch naar mij via nr. 06-54944325 of door het aanspreken van een van onze leden: Mevrouw A Bijleveld (onderwijs), mevrouw D. de Bos, (Zorg), mevrouw H. van Leeuwen (Moedige Moeders), de heer W.F.M. Bien (Sociale Werkvoorziening), de heer Th. M.A. de Jager Zorg (Lichamelijke Gehandicapten) en mevrouw M.H.J.M. de Fraiture (Stichting Invident).